Page 62 - DAS-Rehber-2019-edit.indd

• Metanol, toksik etkileri ve düşük aktivitesi nedeni ile antiseptik olarak tercih edilmez.
Antimikrobiyal etki
• Etil alkol % 60, izopropil alkol % 50 ve n-propil alkol % 40 üzerindeki yoğunluklarda
yeterli etki gösterir.
• Etil alkol % 60-80 yoğunluklarda etkin olmakla birlikte cilt antisepsisi için optimal
etkinlik gösterdiği yoğunluk (hacim/hacim) %70’tir. Buna karşılık yoğunluk %50’nin
altına düştüğünde aktivitesini büyük ölçüde kaybeder.
• Konsantrasyon dışında etkinliğini, ortamdaki protein miktarı, ısı ve mikrobiyal yük belirler.

• Bakterisidal, fungusidal, virüsidal ve mikobakterisidal aktivitelere sahiptir. Sporosidal
aktivitesi ve protozoon ookistlerine etkisi yoktur.
• Etil alkol %60-80 konsantrasyonda virüsidaldir. Ancak Hepatit A virüsü veya polyovirüs
inaktive edilemez. Zarfsız virüslere etkinliği n-propanol ve izopropanolden daha daha
üstündür.
• Klorheksidin, dörtlü (kuaterner) amonyum bileşikleri, oktenidin veya triklosan
ile kombine şekilleri de kullanılmakta ve bu şekilde alkollerin antibakteriyel etkisi
uzamaktadır.
• Şu ana kadar alkollere karşı bakteriyel direnç bildirilmemiştir.
Yan etki ve dikkat edilecek noktalar

• İnsan cildine toksik etkisi olmayan en güvenilir antiseptik alkollerdir.
• Tekrarlayan uygulamalarda ciltte kuruma ve irritasyon oluşabilir. Cilt koruyucu
katkılarla bu etkiler önlenebilmektedir.
• İzopropanol ve n-propanole göre toksik etkisi en az olan etanoldür.
• Yanıcı özelliği olduğundan, koter gibi elektrikli cihazların kullanıldığı cerrahi işlemler
öncesinde cilt hazırlığı uygulamalarında dikkatli olunmalıdır
• Çabuk buharlaştığından iyi havalanan ortamlarda saklanmalıdır.
Klorheksidin glukonat
• Kullanım amacı ve endikasyonuna göre % 0.02-4 konsantrasyonda kullanılır.
• Alkoller ile kıyaslandığında antibakteriyel etkisi çok yavaştır ancak kalıcılığı daha fazladır.

• Aktiviteleri pH 5.5-7.0 arasında maksimumdur.
• Ortamda organik madde varlığında ve anyonik çözücü varlığında etkisi ciddi derecede azalır.
• Cerrahi antisepside kullanıldığında klorheksidin-alkol kombinasyonu, tek başına
povidon iyottan daha üstündür. Ancak povidon iyot - alkol kombinasyonuyla eşdeğer
bulunmuştur.

• Klorheksidinin klinik kullanım konsantrasyonları Tablo 1’de gösterilmiştir.

Sterilizasyon Dezenfeksiyon Rehberi, 2019
61