Page 64 - DAS-Rehber-2019-edit.indd

Polihekzametilen biguanid (PHMG)
Sentetik bir polimer karışımından oluşan hızlı etkili biguanid bileşiği olan
poliheksametilen biguanid, gram pozitif ve gram negatif bakterilere, Candida albicans’a
etkili, kimyasal olarak stabil, toksisitesi düşük katyonik bir biyosittir. Poliheksametilen
biguanid (poliheksanid veya PHMB olarak da bilinir), 60 yıldan uzun süredir yüzme
havuzu temizleyicilerinden kozmetik ve kontakt lens çözeltilerindeki koruyuculara
kadar çok çeşitli uygulamalarda kullanılmaktadır. ABD’de 10 yıldan fazla süredir
dezenfektan olarak kullanıma sunulmaktadır. 2014 yılında, Norveç İlaç Ajansı, maddeyi
içeren bazı ürünlerin sağlık hizmetlerinde dezenfektan olarak onaylamıştır. Bu onay,
sağlık hizmetlerinde antiseptik amaçlı kullanımı kapsamamaktadır. Ancak Avrupa’da,
yara irrigasyon sıvısı olarak da kullanılmıştır.
Yapısal olarak, yara içindeki keratinositler ve enflamatuar nötrofiller gibi birçok hücre
tarafından üretilen ve enfeksiyona karşı korumaya yardımcı oldukları düşünülen
antimikrobiyal peptitlere benzer. Klinik etkinliği ve güvenilirliğine ilişkin az sayıda
çalışmada ürünün klinik kullanımda güvenli olduğu, yan etkilerin çok az olduğu
bildirilmiştir. Hızlı ve spesifik olmayan bakterisit aktivitesi nedeniyle PHMB’ye karşı
bilinen bir direnç bildirilmemiştir.

Kloroksilenol
• Uzun yıllardır kozmetikler içinde koruyucu olarak ve antimikrobiyal içeren sabunlar
içinde kullanılmıştır.

Antimikrobiyal etki
• Gram pozitif bakterilere etkinliği iyi olup, gram negatif bakterilere, bakteri sporlarına,
mikobakterilere, mantarlara ve virüslere zayıf aktivite gösterir. Etilen-diamin-tetra-
asetik asit (EDTA) ilavesi ile psödomonaslara ve diğer etkenlere karşı etkinliği artar.
• Etkisi yavaş ve kalıcılığı zayıftır. Cerrahi el antisepsisinde %3 kloroksilenol kullanıldığında
hızlı antimikrobiyal özelliği povidon-iyot ve %4 klorheksidinden zayıf bulunmuştur.
• Organik maddelerden az etkilenir ancak noniyonik surfaktan varlığında aktivitesi azalır.
Yan etki ve dikkat edilecek noktalar
Cilt tarafından absorbe edilebilir, allerjik reaksiyon çok nadirdir.
Hekzaklorofen

• Klorlanmış bisfenoldür.
• %3’lük heksaklorofen uzun yıllardır el antisepsisinde ve hastanelerde yenidoğanların
yıkanmasında kullanılmıştır.

• Hekzaklorofen, yeterli antisepsi oluşturmadığı için artık el antiseptiği olarak
kullanılmamaktadır.
Antimikrobiyal etki

• Gram pozitif mikroorganizmalara karşı bakterisidal etkili iken, gram negatif bakterilere,

Sterilizasyon Dezenfeksiyon Rehberi, 2019
63