Page 38 - DAS-Rehber-2019-edit.indd

Hastanelerde temizlik ve dezenfeksiyon işlemlerinin düzgün yapılması ile çevresel
yüzeylerde kontaminasyon önemli oranda azaltılabilir. Çevresel kontaminasyondaki
düşüş doğrudan hastane enfeksiyon oranlarını etkileyeceği gibi hastane
enfeksiyonlarına bağlı hastane maliyetlerini de azaltacaktır. Bu nedenle çevre
yüzeylerden mikroorganizma bulaşının engellenmesi için sağlık kurumlarında temizlik
ve dezenfeksiyon için bir politika olmalı ve bu politikaya uygun şekilde yazılan standart
uygulama talimatlarına uyum denetlenmelidir.
Yer - yüzey temizlik ve dezenfeksiyonunda temel prensipler
Hastane yüzeylerinde rutin temizlik önemlidir. Çünkü mikroorganizmaların %90’ı gözle
görülen kir ve tozlarda bulunmaktadır. Temizlikte kullanılan deterjan ve sabunların
antibakteriyel etkisi yoktur. Burada esas mekanik temizliktir. Duvarlar, yerler, pencereler,
mobilyalar, tuvaletler vb. yüzeyler için temizliğin sıklığı temizlikte kullanılacak deterjan
uygulama talimatlarında mutlaka tanımlanmalıdır.
Dünya Sağlık Örgütü, hastane temizliğine yönelik olarak hastane alanlarını dört gruba
ayırmaktadır:
A: Hasta teması olmayan alanlarda normal temizlik yeterlidir (Kayıt, arşiv vb.).
B: Enfeksiyon hastalığı olmayan ve enfeksiyona duyarlı olmayan hastaların bakım
alanlarında talimata uygun temizlik yapılmalıdır. Kuru temizlik ya da vakumlu süpürge
gibi toz oluşturan uygulamalardan kaçınılmalıdır. Kan veya vücut sıvıları ile kirlenme
olduğunda deterjanla temizliği takiben dezenfeksiyon yapılmalıdır.
C: Enfeksiyon hastalarının bulunduğu izolasyon odalarında deterjan/dezenfektan
solüsyon kullanılarak tek aşamalı veya önce temizlik ardından dezenfeksiyon şeklinde
iki aşamalı temizlik yapılmalıdır. Her odada ayrı temizlik ekipmanı kullanılmalıdır.
D: Koruyucu izolasyon odaları, ameliyathaneler, yoğun bakım üniteleri, prematür
bebek servisleri, hemodiyaliz üniteleri gibi çok duyarlı hastaların bakımlarının
yapıldığı alanlarda yukarıda belirtildiği gibi tek veya iki aşamalı temizlik-dezenfeksiyon
yapılmalıdır. Her odada ayrı temizlik ekipmanı kullanılmalıdır.
Hastane yüzeyleri ise kritik ve kritik olmayan yüzeyler olarak 2’ye ayrılmaktadır. Kritik
yüzeyler sıklıkla dokunulan kapı kolları, yatak kolları, klavyeler, yatak kontrol panelleri,
elektrik düğmeleri ile tansiyon aleti, EKG cihazı, steteskop gibi non-invazif tıbbi cihazlar
iken; duvarlar, tavan, raflar, kaloriferler gibi ekipman ise kritik olmayan yüzeyler olarak
sınıflandırılmaktadır. Kritik olmayan yüzeylerde nötral deterjanla temizlik yeterlidir.
Ancak burada esas problem kullanılan suyun kirlenmesidir. Bunu engellemek için yatak
aralarında, kirlendikçe veya her 15dk’da bir deterjanlı suyun değiştirilmesi gerekir. Kritik
yüzeylerde ise etkin temizlik ile birlikte dezenfeksiyon da yapılmalıdır. Dezenfeksiyon
işlemi gözle görülür kirlenme yoksa deterjan-dezenfektan özelliği olan bir ürünle tek
aşamada yapılabilir.
Hastanelerde özel alanların temizlik ve dezenfeksiyonu
Etkin bir dezenfeksiyon için İki önemli belirleyici vardır; uygulayan personelin
deneyimi ve kurallara uyması, kullanılan dezenfektanın etkinliği ve temas süresi.

Sterilizasyon Dezenfeksiyon Rehberi, 2019
37