Page 31 - DAS-Rehber-2019-edit.indd

olması nedeniyle diş ünitelerinin su sistemlerinin ve filtrelerin dezenfeksiyonunda
kullanılır. Ayrıca suyun sanitasyonu, meyve ve sebzelerin dezenfeksiyonu gibi farklı
amaçlarla kullanılmaktadır.
Biyolojik dokular dahil birçok materyal ile uyumu iyidir. Memeli hücresine toksik
olmadığından sağlık kurumlarında el hijyeni, dekübit ülseri tedavisi, kardiyak cerrahi sonrası
mediasten yıkaması, peritonit ve intraperitoneal apse tedavisi amacı ile kullanılabilir.
Diğer dezenfektanlarda olduğu gibi etkinlik konsantrasyon bağımlıdır.
Konsantrasyonunun yanı sıra, pH (5-6.5) ve oksidasyon-redüksiyon potansiyeli (950
mvolt) etkinliğini belirler ve uygulamada bu parametrelerin kontrolü gereklidir.
Korozyon ve stabilite açısından da pH değeri önemlidir. Asidik olanların korozyon yapıcı
özellikleri daha fazla, stabilitesi daha azdır. Korozyon önleyiciler ve pH ayarlamasıyla
malzeme uyumu arttırılabilir.
Hidrojen peroksit
Hidrojen peroksit mikrobisidal etkisi güçlü bir dezenfektandır. Su ve oksijene ayrışarak
zararsız moleküllere dönüşür. Bu sırada açığa çıkan hidroksil radikalleri mikrobisidal
etkiyi oluşturur. Düşük yoğunluklardaki kullanım çözeltilerinin dayanıklılığı çok azdır ve
hızla inative olur. Bazı katkılar ve pH düzenlemeleri ile dayanıklılığı ve etkinliği artırılmış
yeni bileşikler kullanıma sunulmuştur. Yeni bileşiklerin materyal uyumu da daha iyidir.
Etkinlik: Hidrojen peroksitin mikrobisidal etkisi hücre membranı, DNA ve proteinlerini
denatüre eden serbest radikallere bağlıdır. Hidrojen peroksit sıvı formda düşük
konsantrasyonlarda bakterisidal ve fungisidal etkilidir. Sporisidal etki oluşturan yüksek
konsantrasyonlarda korozif etki çok güçlüdür. Gaz formdaki hidrojen peroksit çok düşük
konsantrasyonlarda (> 0.1 mg/litre) virüsidal, bakterisidal, fungisidal, mikobakterisidal
ve sporisidal etkilidir.
Uygulama: Hidrojen peroksitin % 3’lük çözeltisi düşük düzey dezenfektan olarak
yüzeylerde efektif ve kalıcı bir dezenfeksiyon sağlar. Yumuşak kontakt lenslerin,
tonometre prizmaların, ventilatörlerin ve endoskopların dezenfeksiyonunda % 7.5’lik
çözeltisi yüksek düzey dezenfektan olarak kullanılır. Surfaktanlar ile stabilize edilmiş
%2’lik çözeltisi oda ısısında 8 dakikada YDD sağlar. Perasetik asit veya fosforik asit ile
etkinliği artırılmış kombinasyonlar endoskop dezenfeksiyonunda kullanılır.
Hidrojen peroksit ve peroksijen bileşikleri tahriş edici etkilerine karşılık, düşük
toksisiteye sahiptir. Özel yöntemlerle bertaraf gerektirmez, ekosisteme zararlı etkisi
çok azdır. Kullanım öncesinde aktivasyon gerekli değildir, organik maddelerden
etkilenme potansiyeli düşük hatta organik maddeleri uzaklaştırma etkisine sahiptir.
Kanı pıhtılaştırmaz veya kirleri yüzeylere sabitlemez. Kokusuzdur, tahrişe neden olmaz
ama göze temasla ciddi hasara neden olabilir. Cam veya plastik eşyalara zarar vermez
ama bazı metallerde korozyon yapabilir, uygulanacağı tıbbi cihazın yapısı göz önünde
bulundurulmalıdır.

Hidrojen peroksit ile dezenfeksiyonu gerçekleştirilen tüm malzemeler çok iyi
durulanmalıdır. Çok iyi durulamadan göze uygulanan lens ve diğer tıbbi cihazların
dezenfeksiyonunda kullanılırsa korneal hasara neden olabilir.

Sterilizasyon Dezenfeksiyon Rehberi, 2019
30