Page 224 - DAS_Rehberi

Bölüm
Yer-Yüzey Temizlik ve 28

Dezenfeksiyonu

203

Hasta çevresinin sağlık hizmetleriyle ilişkili enfeksiyonlarda (SHİE) önemi yıl-
lardır tartışılan bir konudur. Bu enfeksiyonların %20-40’ında kaynak sağlık çalışan-
larının elleridir. Sağlık çalışanlarının elleri ya hastaya direkt temas sırasında ya da
kontamine çevresel yüzeylere temas sonucu kontamine olmaktadır.
Daha nadir olarak hastanın kontamine çevresel yüzeylere teması sonucu kolo-
nize olması da SHİE nedeni olabilir. SHİE’nin %15-20’sinde çevresel yüzeylerin rol
oynadığı tahmin edilmektedir. Sağlık kuruluşlarında yüzey dezenfeksiyonu ve el hij-
yeni birlikte sağlanmalıdır.
Mikroorganizmaların cansız yüzeylerde uzun süreler canlı kalabilme özellikleri
göz önüne alındığında hastalar taburcu edildikten sonra yapılacak temizlik ve de-
zenfeksiyon işlemleri önem kazanmaktadır. Hasta taburcu olduğunda hasta yatağı
ve odası yeni hasta yatmadan önce rutin olarak temizlenip dezenfekte edilir (ter-
minal dezenfeksiyon). Ancak bu temizlik-dezenfeksiyon işleminin bazen etkin ya-
pılmadığı, bazen de etkin temizlik-dezenfeksiyon işlemine rağmen hastane kökenli
bazı dirençli mikroorganizmaların hasta odasından yeterince elimine edilemediğini
destekleyen bulgular mevcuttur.
Örn: Hastane kaynaklı bir bakteri ile kolonize/enfekte bir hastanın yatağında/
odasında (terminal dezenfeksiyon işlemi yapıldıktan sonra) yatan hastalarda aynı
mikroorganizma ile kolonizasyon/enfeksiyon gelişme riskinin yaklaşık %120 oranın-
da arttığı saptanmıştır.
Hastanelerde temizlik ve dezenfeksiyon işlemlerinin etkin yapılması ile çevresel
yüzeylerde kontaminasyon önemli oranda azaltılabilir. Çevresel kontaminasyondaki
düşüş doğrudan SHİE oranlarını etkileyeceği gibi tedavi maliyetlerini de azaltacak-
tır. Bu nedenle çevresel yüzeylerden mikroorganizma bulaşmasının engellenmesi
için sağlık kurumlarında temizlik ve dezenfeksiyon için bir politika olmalı ve bu poli-
tikaya uygun şekilde yazılan standart uygulama talimatlarına uyum denetlenmelidir.

Yer-Yüzey Temizlik ve Dezenfeksiyonunda Temel
Prensipler
Hastane yüzeylerinde rutin temizlik önemlidir.Çünkü mikroorganizmaların
%90’ı gözle görülen kir ve toz içinde bulunmaktadır. Temizlikte kullanılan deterjan
ve sabunların antibakteriyel etkisi yoktur. Temizliğin amacı organik/inorganik kirleri