Page 178 - DAS_Rehberi

Bölüm
21

Antiseptikler 157

Kloroksilenol

Kimyasal adı para-chloro-meta-xylenol (PCMX)’dir. İyi bir stabiliteye sahip olup
uzun yıllardır kozmetiklerde ve antimikrobiyal sabunlarda kullanılmıştır.

Antimikrobiyal Etki
• Gram pozitif bakterilere etkinliği iyidir.
• Gram negatif bakterilere, bakteri sporlarına, mikobakterilere, mantarlara ve vi-
rüslere etkinliği zayıftır.
• Etkinliği Etilen-diamin-tetra- asetik asit (EDTA) ilavesi ile artar.
• Organik maddelerden az etkilenir ancak noniyonik surfaktan varlığında aktivitesi
azalır.
• Etkisi yavaş ve kalıcılığı zayıftır.
• Deride birikme özelliği klorheksidine göre daha azdır.

Yan Etki ve Dikkat Edilecek Noktalar
• Cilt tarafından absorbe edilebilir, alerjik reaksiyon çok nadirdir.

Hekzaklorofen

Klorlanmış bisfenoldür. %3’lük heksaklorofen uzun yıllardır el antisepsisinde ve
hastanelerde yenidoğanların yıkanmasında kullanılmış olsa da nörotoksik etkileri ve
yeterli antisepsi oluşturmadığı için artık önerilmemektedir.

Antimikrobiyal Etki

• Gram pozitif mikroorganizmalara karşı bakterisidal etkili iken, Gram negatif bak-
terilere, bakteri sporlarına, mikobakterilere, mantarlara ve virüslere zayıf aktivite
gösterir.
• Tekrarlayan kullanımda kümülatif etkisi ile bakteri sayısını azaltır.
• Deriye afinitesi nedeni ile uzun etkilidir, giderek etkinlik azalır.
• Tek bir yıkama ile yeterli etkinliği sağlayamadığı için cerrahi el antisepsisinde
kullanılmaz.

Yan Etki ve Dikkat Edilecek Noktalar
• Uzun süre veya tekrarlayan kullanım sonrası deri yolu ile absorpsiyon sonucu
kanda ölçülebilir seviyelere gelir ve yenidoğanlarda buna bağlı nörotoksisite ra-
por edilmiştir.
• Toksik etkileri nedeni ile tüm dünyada kısıtlı kullanılan bir ajandır. Yanık ve has-
sas ciltlerin antisepsisinde kullanılmamalıdır.