Page 202 - DAS_Rehberi

Bölüm
Endoskopların 25

Dekontaminasyonu

181

Endoskopi iç organların ve vücut boşluklarının teşhis ve/veya tedavi için görün-
tülenmesidir. Bu amaçla kullanılan tıbbi cihazların genel adı endoskoptur. Endos-
kopların temel amacı görmek ve göstermektir. Endoskoplar kullanıldıkları bölgeye
ve özelliklerine göre farklı isimler alırlar.

Endoskopların sınıflandırılması
Endoskoplar, hastanın vücut boşluğuna giren kısmının (distal kısımlarının) özel-
liklerine göre sınıflandırılır.
Bükülebilir endoskoplar: Endoskoplar fiber optik cam yapılar ve mercek sis-
temlerinden oluşan bir veye birden fazla lümenli kompleks yapılı cihazlardır. Kont-
rol gövdesi, aydınlatma sistemi, optik bölümü, mekanik kısım, çalışma ve irrigasyon
kanallarından oluşur.
Bükülemez endoskoplar (teleskoplar): İnce metal bir tüpe yerleştirilmiş minik
merceklerden ve fiber kanallardan oluşur. Lensler oldukça hassastır ve hasarlara to-
leransı azdır. Fiberler küçük darbeler ve zorlama sonucu zarar görebilirler.
Yarı bükülebilir endoskoplar: Rijit skopların tam olarak ulaşamadıkları bölge-
lerde görüntü alabilmek için hareketli uca sahip, sert görünümlü esnek metalli te-
leskoplardır.
Endoskopik işlemlerin zaman zaman eksojen ve endojen enfeksiyonlara neden
oldukları bildirilmiştir. Bu nedenle endoskopların yeniden kullanıma hazırlanma-
sında uygun temizlik, dezenfeksiyon ve/veya sterilizasyon kurallarına uyulmalıdır.
Kompleks yapılı ve pahalı olan endoskoplar için dekontaminasyon işlemlerinin,
tıbbi cihazlara zarar vermeden yapılması önemlidir. Yeniden kullanıma hazırlarken
uygulanacak yöntemlerin endoskopik işlemlerin risk durumuna ve endoskopların
tipine ve cinsine göre belirlenmesi gerekmektedir. Risk açısından endoskopik uygu-
lamalar yüksek ve orta derecede riskli olarak kategorize edilebilir.
Yüksek riskli işlemler: Derinin delindiği ve steril boşluklara girilen işlemlerdir
(artroskop, laparoskop vb). Bu işlemlerde kullanılan endoskoplar kritik cihaz sınıfın-
da yer alır, kullanım öncesi steril edilmelidir. Steril vücut boşluklarına giren bu tıbbi
cihazların sterilizasyonu, uygun temizleme işlemlerinden sonra üretici talimatlarına
göre yapılır.