Page 198 - DAS_Rehberi

Bölüm
Etkin Dezenfeksiyon 24

Uygulamaları

177

Dezenfeksiyon ile ilgili Temel Bilgiler

Dezenfeksiyon, bir nesneyi veya ortamı enfeksiyon kaynağı olmasını önleyecek
düzeyde mikroorganizmalardan arındırma işlemidir. Dezenfeksiyon hasta bakım
alanlarındaki cansız yüzeylere ve tıbbi cihazlara uygulanır. Bu amaçla kullanılan
kimyasal maddelere dezenfektan adı verilir.
Dezenfektanlarda istenilen özelliklerin aşağıdakiler gibi olması beklenir:
• Antimikrobiyal spektrumu geniş hızlı ve kalıcı etkili olmalıdır.
• Kullanıcıya ve hastaya zararsız olmalıdır.
• Tıbbi cihazlar ve metal, plastik, kauçuk gibi yüzeylerle uyumlu olmalıdır.
• Atıkları çevre dostu olmalıdır.
• Sıcaklık ve pH gibi çevresel faktörlerden etkilenmemelidir.
• Kan, balgam, dışkı gibi organik maddelerin varlığında bile aktivitesini koruyabil-
melidir.
• Birlikte kullanıldığında sabun, deterjan gibi kimyasallar ile uyumlu olmalıdır.
• Kullanımı kolay olmalıdır.
• Ekonomik olmalıdır.

Dezenfeksiyon işleminde etki edilmesi hedeflenen mikroorganizma grupları son
derece önemlidir. Enfeksiyon etkenleri dezenfeksiyon işlemine direnç özelliklerine
göre dirençliden duyarlılığa doğru; prionlar, bakteri sporları, mikobakteriler, zarfsız
virüsler, mantarlar, vejetatif bakteriler ve zarflı virüsler şeklinde sıralanır (Şekil 24.1).
Bunun yanında biyofilm içerisindeki mikroorganizmaların diğerlerine göre dezen-
feksiyona çok daha dirençli olduğu unutulmamalıdır.
Dezenfeksiyon uygulaması hedeflenen mikrobisidal etkinliğe göre yüksek, orta
ve düşük düzey olarak sınıflandırılır.
Yüksek düzey dezenfeksiyon: Bakteri sporları dışındaki tüm mikroorganizma-
ları ortadan kaldıran, sporlara kısmen etkili olan uygulamadır.
Orta düzey dezenfeksiyon: Bakteri sporlarına etki etmez, mikobakteriler de da-
hil tüm vejetatif bakterilere, zarflı ve zarfsız virüslere, mantarlara etkilidir.
Düşük düzey dezenfeksiyon: Mikobakteriler dışındaki vejetatif bakterilere, zarf-
lı virüslere ve bazı mantarlara etkilidir.